Povezani proizvodi
Šta je
Zapaljenska bolest creva je širok pojam za nekoliko hroničnih zapaljenskih poremećaja nepoznatog uzroka koji pogađaju crevni trakt; Kronova bolest i ulcerozni kolitis su dve glavne kategorije zapaljenski bolesti creva. [1] [2] [3]
Ulcerozni kolitis je zapaljenska bolest creva koja uzrokuje upale i čireve (otvorene čireve) u najdubljim slojevima sluznice debelog creva (kolona) i rektuma. Čir krvari i stvara gnoj i sluz, a upala uzrokuje često pražnjenje debelog creva, uzrokujući dijareju.
Kronova bolest se može desiti bilo gde u digestivnom traktu i zahvata sve slojeve zida creva i samim tim se češće komplikuje težim oštećenjima koja su posledica širenja upale kroz zid, van creva ili suženja creva.
Iako stanje zapaljanske bolesti creva najčešće pogađa osobe između 10 i 20 godina, sa manjim brojem u dobi od 50 do 80 godina, odojčad i deca takođe mogu razviti bolest.
Ukoliko se zapaljenske bolesti creva ne leče ili se leče neadekvatno, vode komplikacijama, trajnim oštećenjima digestivnog trakta i invalidnosti.
Ne postoji lek ali pravilna ishrana u kombinaciji sa lekovima i suplementima mogu pomoći u kontroli bolesti.
Simptomi
Simptomi zapaljenske bolesti creva se razlikuju u zavisnosti od lokacije i težine upale, ali mogu uključivati:
- dijareju, koja se javlja kada pogođeni delovi creva ne mogu da absorbuju vodu
- krvarenja čireva, zbog kojih se krv može pojaviti u stolici (stanje poznato kao hematohezija)
- bolovi u stomaku, grčevi i nadimanje zbog opstrukcije creva
- gubitak težine i anemija, što može prouzrokovati usporeni fizički rast ili razvoj kod dece
Osobe sa Kronovom bolešću mogu dobiti i čireve u ustima. Ponekad se čirevi i pukotine pojavljuju i oko genitalnog područja ili anusa.
Zapaljenska bolest creva se takođe može povezati sa problemima izvan digestivnog sistema, kao što su:
- upala oka
- poremećaji kože
- artritis
Uzroci
Nekoliko faktora može doprineti razvoju zapaljenske bolesti creva. Najverovatnija teorija je da su uzrokovane usled nekoliko faktora, od genetike, neispravnih reakcija imunog sistema i uticaja okoline.
Iako trenutno ne postoji jedan potvrđeni uzrok zapaljenske bolesti creva, postoji nekoliko potencijalnih faktora koji mogu povećati rizik osobe da razvije neko od stanja zapaljenske bolesti creva.
Faktori rizika za ulcerozni kolitis
- Starost: Većina osoba dobija dijagnozu oko 15-30 godina ili posle 60 godina.
- Etnička pripadnost: Čini se da ljudi jevrejskog porekla imaju veći rizik od ulceroznog kolitisa od ostalih etničkih grupa.
- Genetika: Ljudi sa bliskim rođakom koji ima ulcerozni kolitis imaju veći rizik da ga i sami razviju.
- Psorijaza: Studije pokazuju da je psorijaza povezana i sa Kronovom bolešću i sa ulceroznim kolitisom.
Faktori rizika za Kronovu bolest
Istraživači ne razumeju u potpunosti šta uzrokuje Kronovu bolest. Međutim, identifikovali su nekoliko faktora koji mogu povećati rizik osobe da je razvije, uključujući:
- Genetika: Verovatnije je da će osobe koje imaju roditelja ili brata i sestru sa Kronovom bolešću i sami razviti.
- Lekovi: Upotreba određenih lekova – uključujući nesteroidne antiinflamatorne lekove (NSAIL), pilule za kontrolu rađanja i antibiotike – može povećati rizik od Kronove bolesti.
- Pušenje: Ova navika može dvostruko da poveća rizik od Kronove bolesti.
- Ishrana: Ishrana koja sadrži visok nivo masti takođe može povećati rizik od Kronove bolesti.
- Psorijaza: Studije pokazuju da je psorijaza povezana i sa Kronovom bolešću i sa ulceroznim kolitisom.
Prirodni lekovi i biljke za zapaljenske bolesti creva
- Koren sladića (DGL, Glycyrrhiza glabra). DGL (deglicirizovani sladić) stimuliše regeneraciju sloja sluzi i ima antiinflamatorno dejstvo. Preliminarna istraživanja pokazuju inhibicijski efekat na rast H. pilori. Žvaće se 500 do 1000 mg dvadeset minuta pre obroka ili između obroka, tri puta dnevno ili se pije u formi kapsule 500 mg do 1000 mg jednom dnevno. [4]
- Aloe vera smiruje i leči sluzokožu digestivnog trakta. Uzima se zavisno od forme, aloe vera gel 100 ml ili u formi soka ¼ do ½ šolje tri puta dnevno ili prema uputstvu na proizvođača. [5]
- Probiotici pomažu varenju i u održavanju zdrave bakterijske ravnoteže u digestivnom traktu. Treba uzeti proizvod kao što su Lactobacillus acidophilus i bifidus koji sadrži najmanje dvadeset milijardi aktivnih organizama dnevno. Proizvod koji sadrži probiotik Saccharomyces boulardii pokazao se korisnim za dijareju povezanu sa ovim stanjem. [6]
- Klizavi brest (Ulmus fulva) deluje umirujuće i lekovito na sluzokožu digestivnog trakta. Zavisno od forme uzima se 3 ml tinkture ili 500 mg u obliku kapsula ili se sisa pastila tri puta dnevno između obroka. [7]
- Čaj od nane i ulje od peperminta ima dugu tradicionalnu upotrebu. Smanjuje mučninu, ublažava bolove u stomaku, deluje umirujuće. Da bi bile najučinkovitije, kapsule ulja od peperminta treba da budu obložene enterično kako bi se sprečilo ispuštanje ulja u želucu. Sa oblogom, ulje peperminta putuje do tankog i debelog creva, gde opušta crevne mišiće i pospešuje uklanjanje viška gasova. Dostupni su komercijalni proizvodi gde za doziranje treba sledite uputstva na pakovanju. [8]
- Vitamin C i vitamin E su antioksidanti koji sprečavaju oštećenje crevnog zida i pospešuju zarastanje tkiva. Uzima se 1500 miligrama vitamina C i 200 do 400 IU vitamina E dnevno. [9]
- Cink se koristi za obnavljanje oštećenih crevnih zidova. Uzima se 25 do 50 miligrama dnevno (preporučuje se oblik pikolinata). [10]
- Esencijalne masne kiseline. Pokazalo se da esencijalne masne kiseline pomažu u lečenju čira na želucu i dvanaestopalačnom crevu. Uzima se 4000 mg ribljeg ulja ili 1 kašiku lanenog ulja dnevno. Takođe, treba istovremeno uzimati 400 IU vitamina E kako bi se sprečila oksidacija esencijalnih masnih kiselina. [11]
- Multivitaminska i mineralna formula. Većina osoba sa Kronovom bolešću će usled potencijalni nutritivnih nedostataka imati potrebu za multivitaminskim formulama i kompleksom B vitamina. Uzima se prema uputstvu proizvođača. [12]